Çiçek Türleri 21

ARMERYA
((Diğer adı: Çimmenekşe)
Dişotugiller familyasındandır. Anayurdu Akdeniz Havzası’nda Kuzey Afrika ve Güney Avrupa’nın kıyı bölgeleri olan Armeria cinsi bitkilerin 50 dolayında türü vardır. Bunlardan kitabımıza örnek olarak aldığımız A.maritima ya da kısaca Armerya adıyla tanımladığımız tür, 30 cm. kadar boylana-bilen çokyıllık dayanıklı otsu bitkidir. Ileriki sayfalarda yer alan Statis’in de yakın akrabası olan bu bitkinin, toprağın üzerinde pek hoş bir küme oluşturan mavi-yeşil renkli çimenlere benzeyen ama kışın dökülmeyip hepyeşil kalan yapraklan vardır. Bu yaprakların arasından ilkbahar sonu ile yaz başları arasında uzattığı sapların ucunda pembekırmızı

renkli küçük çiçeklerinin sıklıkla oluşturduğu küremsi ya da topa benzeyen gösterişli çiçek salkımları yer alır. Bitkinin çiçekleri kimi zaman da beyaz olabilir. Armerya bitkisi, özellikle deniz kıyısına yakın bahçelerde çok iyi gelişir, kayalık bahçelerde ve bahçe sınırlarında çok güzel durur. Bitkinin çiçekleri henüz tomurcuk halindeyken çiçek sapları kesilip baş aşağı edilerek serin ve havadar bir yerde aşılırsa hiç bozulmadan kurur ve çiçek düzenlemelerinde kullanılır.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Armerya bitkisi bol güneşli ortamları, kumlu ve hafif tipteki toprakları sever. Başlangıçta uygun yere sonbaharda ya da ilkbahar başlarında tohumlan ekilerek üretilen bitki daha sonraki yıllarda ilkbahar mevsiminde kökünden bölünerek kolayca çoğaltılabilir. Aslında üç-beş yıl içinde yaprak kümeleri bozulan bitkinin, kesenkes 2-3 yılda bir kökünden bölünerek ve başka uygun yerlere dikilerek çoğaltılması gerekir. Armerya, üretimi kolay ve bakımı pek zahmetsiz olan bitkilerdendir.



ARAP SAÇI
(Diğer adları: Binyapraktı, Binbiryaprakotu, Civanperçemi)
Bileşikgiller familyasındandır. Anayurdu kesin olarak bilinmeyen; ılıman, sıcak ve kurak bölgelerde yetişen Achillea cinsi bitkilerin 100 dolayında türü bulunmaktadır. Bilimsel adında Troya destanı kahramanı Achilleus’un (Asil) adını taşıyan ve kitabımıza örnek olarak aldığımız A.millefolium türünün yara iyileştirici etkileri bulunmakta ve Aşil’in savaşta yaralanan askerlerini bu bitkiyle iyileştirdiği düşünülmektedir. Kısaca Arapsaçı diye adlandıracağımız bitki, 100 cm’ye kadar boylanabilir. Çokyıllık pek dayanıklı otsu bitkidir. Sürgünleri dikine uzar ya da yere yayılır. Gümüşi yeşil renkte eğrel-tiotu yapraklarına benzeyen çok fazla sayıda yaprağı; yaz aylarında hoş salkımlar oluşturarak sarı, kırmızı

pembe ya da beyaz renklerde açan minik çiçekleri vardır. Arapsaçı bitkisi, kayalık bahçelerde yetiştirilmeye, çiçek bahçelerinde diğer bitkilerle birlikte karışık bordürler oluşturmaya pek uygundur. Çiçekleri kurutularak çiçek düzenlemelerine konulur.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Arapsaçı bitkisi bol güneşli, sıcak ve kurak ortamları; çok süzek (suyu iyi akıntılı) toprakları sever. Bakımı ve üretimi pek kolay olan bir bitkidir. Bitki, ilkbaharda kökünden bölünerek ya da yeşil gövde çeliklerinin daldırılmasıyla çoğaltılır. Dikim aralığı 45′er cm. olmalıdır. Arapsaçının solan çiçeklerinin kesilip atılması gerekir. Ayrıca bitkinin gelişiminin kontrol altında tutulması için üç yılda bir kökünden bölünmesi de gerekmektedir.



AMARALLİS

Nergisgiller familyasındandır. Anayurdu Güney Afrika ve Hindistan olan Amaryllis cinsi bitkilerin birçok doğal ve kültür türü bulunmaktadır. Bunlardan bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmek üzere en çok yeğlenen A.belladonna türünü buraya alıyor ve kısaca Amarillis diye adlandırıyoruz. 60-100 cm. kadar boy atabilen amarillis, ikiyıllık yarı dayanıklı otsu ve soğanlı bitkidir. Sürgünleri dikine uzayan bitkinin yeşil renkli, şerit biçimli uzun yaprakları vardır.Bu yapraklar, kışın topraktan sürer, sonbahara kadar canlı kalıp sonra solarak kurur. İşte böylece yaprakların kurumasından sonra, o günlere kadar 60-80 cm’ye kadar uzamış sapların ucunda bitkinin boru biçimli, pembe

sarı ya da beyaz renkli, iri, gösterişli, hoş kokulu ve ne yazıktır çok uzun ömürlü olmayan çiçekleri salkımlar halinde açar. Amarillis bitkisi, bahçelerimizde özellikle güneye bakan duvar diplerinde çok iyi gelişir ve pek güzel görünür.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Amarillis bitkisi bol güneşli; soğuk rüzgârlardan korunmalı ve sıcak ya da ılık ortamları; organik madde yönünden zengin, ayrıca kompozitle ve gübreyle zenginleştirilmiş bitek toprakları sever. Aşırı derecede sulanırsa bitkinin soğanları çürüyeceğinden, yaz mevsiminde makul derecede ama düzenli olarak sulanması gerekir. Çiçek açtığı dönemde suyu biraz artırılır. Bitkinin üretimi soğanlarıyla yapılır. Soğanları sonbahar başlarında toprakta 40′ar cm. aralıkla ve 1015 cm. derinlikteki ocaklara (çukurlara) ekilir. İkiüç yıl sonra soğanları sonbaharda topraktan sökülür, yeni yerlere ekilerek çoğaltılan bitkinin, bunun yanı sıra çiçek açışının ve canlılığının artışı da sağlanmış olur. Bu dönem dışındaki zamanlarda bitkinin yerinden oynatılmaması gerekir.




____________________________________________________________________________________
Horozibiğigiller familyasındandır. Anayurdu Güney Amerika olan ve özellikle Brezilya ile Arjantin’de yetişen Alternanthera (Telanthera) cinsi bitkilerin 20 dolayında türü vardır. Alternantera’lar, 15-30 cm. kadar boylanabilen biryıllık dayanıklı otsu bitkilerdir. Bu bitki türünün, genelde sarı ve kırmızı renklerin çeşitli tonlarını taşıyan ya da yeşil rengin üzerinde sarı, kırmızı veya turuncu iri lekeleri bulunan güzel biçimli yaprakları vardır. Buna karşılık çiçekleri gösterişsizdir. Yapraklarının güzelliği nedeniyle bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Alternantera bitkileri, bahçelerimizde genellikle toprağın yüzeyini kaplayan mozaik örtülerde, çiçek tarhı sınırlarında

ve bordürlere sıkça kullanılır.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Alternantera bitkileri bol güneşli ortamları sever, her tipteki toprakta çok iyi gelişir. Üretimleri, kış mevsiminde kapalı mekânlarda gövde çelikleri ya da yapraklarının daldıılmasıyla yapılır. Ancak bu işlemler oldukça ayrıntılı ve profesyonelce uğraşı gerektirir. Bu nedenle bizim için doğru olanı, böyle hazırlanmış ve ilkbaharda tüpler içinde satışa çıkarılmış fideleri üreticiden satın almak ve tüm son don tehlikeleri geçtikten sonra, bahçemizde mozaik şeklinde bitki düzenlemeleri yapacağımız yerlere 10-15′er cm. aralıklarla dikmek olur. Ama, ilkbahar sonunda bahçemize yerleşmiş bulunan alternantera bitkilerinden gövde çelikleri alınıp bunlar daldırılarak da bitki çoğaltılabilir.



Alissum Çiçeği
Alyssum maritum (ya da Lohularia maritima)
(Diğer adları: Deliotu, Kuduzotu)
Turpgiller familyasındandır. Anayurdu Akdeniz Havzası ülkeleri olan, 100 kadar türü bulunan ve farklı türlerine göre 10-25 cm. kadar boylanabilen çokyıllık bitkilerdir. Kısa boylu sürgünleri, yerde yayılıcı ve toprağı örtücü özellikleri taşır, ince şeridimsi biçimli küçük yaprakları, yumuşak ve gri tüylüdür. İlkbahar sonlarında başlayıp sonbahardaki ilk donlara kadar salkımlar halinde bol bol açan minik beyaz renkli çiçekleri hoş bir görüntüyü oluşturur. Mor ve hatta sarı renklerde çiçek açan alissumlara da rastlanır. Kalp çarpıntılarına ve kuduz hastalığına iyi gelen bazı tıbbi etkiler taşıyan alissumlar bahçelerde duvar diplerinde, kayalık bahçelerde çiçek tarhlarında ve kısa boylu bordur oluşturmada kullanılır. Ayrıca evlerde pencere önlerine konan plastik kutularda ve sarkan sepet saksılarda çok hoş dururlar.
İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Bol güneşli ortamları seven alissumlar, yarıgölge yerlere de dayanabilir. Her tipteki ve özellikle kireçli topraklarda iyi gelişen alis-sumların çiçeklenmesi azalırsa bitkiden bir miktar uç alınması yani bazı dallarının koparılması çiçek açışının hızlanmasını teşvik eder. Bitkinin üretimi, kökten ayırma yoluyla ya da tohumlarıyla yapılır. Bitki, yılın her zamanında kökünden toprağıyla birlikte bölünüp ayrılarak yeni yerine dikilebilir. Tohumuyla üretimi de pek kolaydır. Çok soğuk olmayan yörelerde, tohumları sonbaharda doğrudan doğruya bitkinin yetiştirileceği yere ekilebilir. Yedi gün içinde çimlenen bitki, havalar sıcak giderse 6 hafta içinde çiçek açacak kadar gelişebilir. Makul düzeyde sulanan alissumlar, üretimi kolay ve bakımı çok zahmetsiz olan bitki türlerindendir.



Alev Çiçeği
Phlox paniculata
(Diğer adı: Floks)
Alevçiçeğigiller familyasının örnek bitkilerindendir. Anayurdu Kuzey Amerika olan bir ya da çokyıllık otsu bitki alevçiçeklerinin birçok doğal ya da kültür türü vardır. Bunlardan en çok tanınanı, kısaca Alevçiçegi diye adlandıracağımız P.paniculata, 5090 cm. kadar boylanabilen, sürgünleri dikine gelişen, çok dallı ve çokyıllık bir bitki türüdür. İnce uzun, şeridimsi biçimli yeşil yaprakları; sarı ve altın sarısı dışında hemen her renkte düz ya da iki rengin bileşimi olarak yaz mevsiminde açan gösterişli çiçekleri vardır. Öyle ki, bu çiçekler bir sapın ucunda, şemsiye şeklinde buket oluşturur gibi açarlar. Alevçiçekleri, bahçelerde çeşitli çiçek düzenlemelerinin yapıldığı tarhlarda, bordürlerde ve kayalık bahçelerde olduğu gibi evlerde pencere önüne konulan plastik kutu şeklindeki saksılarda çok güzel dururlar. Ayrıca küçük el buketi yapmaya da pek uygundurlar.
İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Alevçiçekleri bol güneşli ama hava akımlarının çok olduğu rüzgârlı ortamları; organik madde yönünden zengin ve ayrıca gübrelenip kompozit gübre de verilmiş bitek toprakları sever. Milli ve kireçli toprakları yeğler. Yazın çiçek açtığı dönem boyunca bol bol sulanmaları ve suyunun ihmal edilmemesi gerekir. Aleviçekleri, kökten ayırma (bölme) yoluyla ya da yeşil gövde çelikleriyle çoğaltılır. Bitkinin kökten bölünmesi ve bahçedeki yeni yerlerine dikilmesi, ilkbahar ya da sonbahar mevsimlerinde yapılır. Dikim 40-50′şer cm. aralıklarla gerçekleştirilir. Bitkinin 4 yılda bir kesenkes bölünmesi ve hasırlaşan orta bölümünün elden çıkarılması da gerekmektedir. Alevçiçekleri, bakımı kolay olan ve fazla özen istemeyen bitkilerdendir.

sağol

Görevimiz

saol