Çiçek Türleri 19

BOĞAN OTU
(Diğer adlan: Kaplanboğan, Kurtboğan)
Düğünçiçeğigiller familyasındandır. Anayurdu Avrupa anakarası olan Aconitum cinsi bitkilerin pek çok türü bulunmakta, bazıları ülkemizde de yetişmektedir. Bunlardan pek gösterişli bir bitki olduğu için bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilen A.napellus türünü kitabımıza alıyor ve kısaca Boğanotu diye adlandırıyoruz. 90120 cm. kadar boylanabilen boğanotu çokyıllık dayanıklı otsu bitkidir. Dikine uzayan sürgünleri ile bu sürgünlerin üzerinde almaşık dizili, yeşil renkli, kenarları dişli ve derin loplu büyük yaprakla

rı vardır. Yapraklarının koltuklarından uzattığı saplarda, ilkbahar sonlarından sonbahara kadar koyu mavi, kimi zaman beyaz ya d: bu iki rengi bir arada taşıyarak salkımlar halinde açan çiçekleri, rahiplerin başlarına taktığı kukuletaya benzer biçimli olur. Bu nedenle bazı Batı dillerinde bitkiye rahip kukuletası adı verilmektedir. Boğanotu bitkisi çiçek bahçelerinde geri planda; duvar, çit. kurumuş ağaç ya da gizlenmek istenen diğer çirkin şeylerin önünde yetiştirilir ve buralarda güzel durur.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Boğanotu bitkisi, bol güneşli ya da yarıgölge ortamları ve nemli toprakları sever. Tohumuyla da üretilebilen bitki, daha kolay bir yöntem olarak ilkbaharda kökünden bölünerek ve 50′şer cm. aralıklarla toprak yüzeyinin hemen altına dikilerek çoğaltılır. Boğanotu bitkisi bir yere ekilip veya dikilip oraya uyum sağlayarak gelişmeye başlayınca yeri değiştirilmemelidir. Bazen iri yaprakları ve çiçekleri sürgünlerine ağır geldiğinden bitkinin hereklenmesi gerekir. Boğanotu bitkisi, tohumları olgun olmak koşuluyla yılın herhangi bir döneminde doğrudan doğruya bahçedeki yerlerine yukarıda verilen aralıklarla ekilerek üretilebilir.

Dikkat: Boğanotunun tüm kesimleri zehirli olduğundan ağza sürülmemeli; kesme çiçek olarak toplandığında eller yıkanmalıdır.



BEYAZ ZAMBAK (ya da AKZAMBAK)

Zambakgiller familyasındandır. Anayurdu kesin olarak bilinmeyen beyaz zambak, Kuzey Yarıküre’nin ılıman bölgeleri ve Türkiye’de sıkça yetiştirilmektedir. 11,5 m. kadar boylanabilen çokyıllık dayanıklı soğanlı otsu bitkilerdir. Dikine uzayan sürgünleri, bitkinin dibinden çıkıp bir rozet oluşturarak gelişen şeridimsi biçimli uzun gösterişli yeşil yaprakları vardır. Ayrıca sürgünl erinin üzerinde karşılıklı dizili çok sayı yaprağı olup bunlar rozeti oluşturanlardan daha kısadır. Yaz başlarından temmuz ana kadar sürgünlerinin tepesine yakın simlerinde 10 cm. kadar genişlikte açan saf beyaz renkli çiçekleri, keskin ama güre! kokuludur. Bu çiçeklerde erkek

organlar da beyazdır ama çiçektozları çok belirgin şekilde sarıturuncu renkli olurlar. Beyaz zambaklar, çiçek bahçelerindeki tarhlarda ve bordürlerde, duvar ve ağaç önlerinde grup lar halinde yetiştirildiğinde çok hoş dururlar .Ayrıca kesme çiçek olarak da pek makbul sayılırlar.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Beyaz zambaklar güneşli ve özellikle yarıgölge ortamları; organik madde yönünden zengin bitek ve süzek (suyu iyi akıntılı) bahçe ağını sever. Ama, ağır karakterli topraklardan hiç hoşlanmazlar. Beyaz zambak bitişinin üretimi, soğanlarıyla ya da yan sürgünlerinin daldırılmasıyla yapılır. Bitkinin soğanları, ilkbaharda bahçelerde 2025′er r. aralıkla fazla derin kazılmayan ocaklara çukurlara) 510 cm. derinliğe ekilir ve çevresine dere kumu konulur. Bu soğanlardan gelişen fidelere şerbet verilirse bitkinin gelişmesi ve çiçek açması hızlandırılır. Çiçek açması biten ve kesilen bitkilerin yerleri sonbaharda kazılarak soğanları çıkarılır, temizlenen soğanlar kuru ve serin bir ortamda ertesi yılın üretim zamanına kadar saklanır. Ancak soğanlar sökülmeyip toprakta bırakılırsa bir sonraki yılda aynı yerde gene beyaz zambak bitkileri gelişir. Bitkinin yan sürgünlerinin daldırılmasıyla yapılan üretim de ilkbahar sonlarında gerçekleştirilir.



BERGENYA
(Diğer adı: Kış ortancası)
Taşkırangiller familyasındandır. Anayurdu Doğu Asya ve Sibirya bölgeleri olan Bergenia cinsi bitkilerin 8 türü bulunmaktadır. Bunlardan süs bitkisi olarak en çok yeğlenen B.purpurescens türünü kitabımıza alıyor, kısaca Bergenya diye tanımlıyoruz. 45 cm’ye kadar boylanabilen bergenya, çokyıl-lık dayanıklı otsu bitkidir. Koyu yeşil renkli, oval biçimli, derimsi dokulu ve yüzeyi parlak, iri, gösterişli yaprakları 15-30 cm. kadar uzunluktadır. Bu yapraklar, kış mevsiminde çok hoş morumsu ya da kırmızı renge dönüşebilir. Bitki, kış sonlarına doğru veya ilkbahar başlarında, ortasından uzayan sapların ucunda birçok çiçekten oluşan bileşik salkımlar halindeki çiçeklerini açar.

Bu çiçekler beyaz, pembe ya da kırmızı renkte olur. Bergenya bitkisi, çiçek bahçelerinin sınırlarında ve bordürlerde pek güzel durur. Ayrıca evlerde pencere önlerine, balkonlara ve teraslara konulan saksılarda da iyi gelişme gösterir.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

kımlar halindeki çiçeklerini açar. Bu çiçekler beyaz, pembe ya da kırmızı renkte olur. Bergenya bitkisi, çiçek bahçelerinin sınırlarında ve bordürlerde pek güzel durur. Ayrıca evlerde pencere önlerine, balkonlara ve teraslara konulan saksılarda da iyi gelişme gösterir.



BEGONYASI
(Diğer adı: Yalınkat çiçekli begonya)
Begonyagiller familyasının örnek bitkibahçe begonyasılerindendir. Anayurdu Güney Amerika ve özellikle Brezilya’dır. Bahçe begonyaları 30 cm’ye kadar boylanabilen çokyıllık otsu bitkilerdir. Ama, pek duyarlı yapıda ol duklarından çoğu kez çiçek açışı bitip de bitki bozulmaya başladığında, biryıllık işlemi uygulanır ve bitki elden çıkarılır. Açık ya da koyu yeşil veya bronz rengi irice yaprakları; tek tek ya da ikili açan yalınkat çiçekleri varbahçe begonyasıdır. İlkbahar mevsiminde başlayıp kış mevsibahçe begonyasıminin sert donlarına kadar sürekli çiçek açan bu bitkilerin çiçekleri beyaz, pembe, kırmızı ya da bordo renklerde

veya sayılan bu renklerin bileşimleri halinde olur. Bahçe begonyaları yukarıda değindiğimiz gibi sürekli renkli ve çiçekli oluşları nedeniyle bahçelerde çiçek tarhları, bordürler ve evlerde balkonlar ile pencere önüne konulan saksılar için ideal sayılan bitkileri oluştururlar.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Bahçe begonyaları, bol güneşli olduğu kadar gölge ortamlarda da çok iyi gelişirler. Ancak yetiştirildiği toprağın süzek (suyu iyi akıntılı) ve bitek olması gereklidir. Bunun için nemli bahçe toprağına humus, gübre ve kompozit katılması gerekir. Toprağı sürekli nemli kalabahçe begonyasıcak şekilde makul düzeyde sulanan bahçe bebahçe begonyasıgonyaları tohumuyla çoğaltılır. Bitkinin çok ince toz gibi olan tohumları seralarda çimlenbahçe begonyasıdirilir. Profesyonel üreticiler tarafından ilkbahçe begonyasıbahar başlarında tüpler içinde satışa çıkarılan fideleri, bahçelerde 20-30′ar cm. aralıklarla dikilir. Bu fidelere, iyice gelişinceye kadar, üç haftada bir gübre verilmesi yararlı olur.



BAHAR YILDIZI
(Diğer adı: Giysofila)
aranfilgiller familyasındandır. Bitkinin bilimsel adını oluşturan Gypsıtm sözcüğü, alçıtaşı; Philos sözcüğü ise, arkadaşlık anlamına gelir. Böylece bilimsel adından, bazik nitelikteki toprakları seven bitkinin yetiştirileceği toprağını asitliyse kireç dökülüp ıslah edilmesi gerekliliği akla gelebilir. Gysophila cinsi bitkilerin bir ya da çokyıllık bazı türleri vardır. Kitabımızda, anayurdu ülkemizin Küçükasya bölümü olan G.elegans türünü ele alıp kısaca Baharyıldızı diye adlandıracağız. Yaz boyunca çiçek bahçelerindeki bordürler ile el buketlerine ayrı bir hava ve inçelik katan bahar yıldızı bitkisi 30-45 cm. kadar boylanabilir.

Genel olarak kayalık bahçelerde, taşlar ve duvarların aralarında çok iyi gelişen bitkinin karşılıklı dizili şerit biçimli yaprakları vardır. Yaz mevsimi boyunca bitkinin sürekli açan yıldız ya da çan biçimli küçük çiçekleri beyaz, pembe ve kimi zaman kırmızı ya da kızıl renklerde olur.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Baharyıldızı bitkisi bol güneşli ortamları; kesenkes zayıf, süzek (suyu iyi akıntılı) ve alkalin (bazik) tipli topraklan sever. Yetiştirildiği bahçede toprak bitekse bitki boylanır. Ve en hafif bir fırtınada sapları kırılıp yerlere serilir. Aynı nedenle bitkinin az sulanması da gerekir. Üretimi tohumlanyla yapılır. İlkbaharda don tehlikesi geçtikten sonra bitkinin tohumları uygun toprağa 20-30′ar cm. aralıklarla ekilir. 8 hafta sonra baharyıldızı bitkisi çiçek açmaya başlar. Ama, bitkinin yetiştirildiği yerde baharyıldızı çiçeklerinin sürekli açması isteniyorsa, üç-dört haftada bir yeni tohumlarının aynı alana ekilmesi yerinde olur.



AYNISAFA(-SEFA) ÇİÇEĞİ
(Diğer adları: Adi nergis, Portakal nergisi, Kltuncuk, Kandilçiçeği, Ölüçiçeği, Susi)
Bileşikgiller familyasındandır. Anayurdu kesin olarak bilinmemekte, ama Akdeniz Havzası ile Güney Avrupa ülkelerinde sıkça yetiştirilmektedir. 60 cm’ye kadar boy atabilen biryıllık otsu bitkidir. Sürgünleri dikine gelişen bitkinin açık yeşil renkli, karşı lıklı dizili, mızrağımsı biçimli yapraklan; ilkbahar ve yaz aylarında devamlı açmayı sürdüren, kasımpatıları andıran, genişliği 2.5-5 cm. olan ve renkleri açık sarıdan turuncuya kadar değişen gösterişli çiçekleri vardır. Böyle sürekli açan güzel çiçekleriyle, bahçelerde çiçek tarhlarında yetiştirilmeye çok uygun bir bitki olan aynısafa çiçeği ayrıca, kesme çiçek olarak da değerlendirilir.

Bitkinin çiçekleri, güneşsiz ve havadar yerde özenle kurutulup besin boyacılığında safran yerine kullanılabilir.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Bol güneşli ortamları ve kireçli ama organik madde yönünden zengin bitek toprakları seven aymsafa çiçeğinin bakımı çok kolaydır. Ancak, bolca sulanmaları gerekir. Bitki, tohumuyla çoğaltılır. Tohumları ilkbaharda havalar ve toprak ısındığında doğrudan doğruya bahçe toprağına 45 cm. derinliğe, 3040′ar cm. aralıklarla ekilir ve bir hafta içinde çimlenir. Ama çoğu kez ilkbahar başlarında sıcak yastıkta üretilen bitkiler, daha sonra yetiştirileceği yere şaşırtılır. Aymsafa çiçeği, döktüğü tohumlarla bahçedeki yerinde ertesi yıl kendiliğinden çoğalır. Bu durumda istenmeyen bitkilerin seyreltilmesi gerekmektedir.

Devamı Var
19.SAYFA

sağol

Görevimiz

saol