Çiçek Türleri 16

FREZYA’LAR

Süsengiller familyasındandır. Anayurdu Güney Afrika olan ve 1875 yılında Avrupa’ya getirilip oradan çiçekler dünyasına tanıtılan frezyaların 6 doğal ve 300′ü aşkın kültür türü vardır. 2555 cm. arasında boylanabilen ve soğanlı otsu bitki olan frezyaların ikişerli dizili ince uzun şerit biçimli yaprakları yeşil renklidir. Kış sonu ile ilkbahar başlarında bir sapın üzerinde dik açı yapacak şekilde dizili olarak beşaltısı bir arada salkım halinde açan çiçeklerinin altı çok dar, üstü genişleyen boru biçimlidir. Bu çiçekler doğal türlerde sarı renkli ve pek hoş kokuludur. Kültür türlerinde ise, bitkinin çiçekleri beyaz, mor kırmızı, turuncu ve menekşe renklerde ama kokusuz olarak açmaktadır.Frezyalar ılık bölgelerdeki bahçelerde

çok iyi geliştiği gibi, saksı ya da plastik kutular içinde yetiştirilerek çok güzel salon ve balkon bitkisi olurlar. Kesme çiçek olarak da, vazolarda, bulundukları ortamı çok hoş kokutarak uzunca süre dayanabilirler.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

İlkbaharın müjdecisi sayılan ve en erken açan çiçeklerden olan frezyalar ılık ve sıcak ortamları; bol güneşli ve çok aydınlık yerleri sever. Ilık bölgelerdeki bahçelerde bitek ve kumlu topraklarda iyi gelişir ve makul düzeyde sulanır. Yetiştirilmesi ve bakımı oldukça kolay olan frezyalar tohumuyla ama daha kolayı soğanlarıyla çoğaltılır. Bu soğanlar sonbahar mevsiminde hafif kumlu toprağa 5 cm. derinlikte ekilir. Kış sonlarına doğru, havalar ılıyınca çimlenen bitkinin örtü altında korunması ve biraz boylanınca biriki kez çapalanması gerekir.



FESLEĞEN
(Diğer adları: Feslikan, Reyhan)
Ballıbabagiller familyasındandır. Anayurdu Güney Asya olan Fesleğen, ülkemizde Güney Ege ve Akdeniz bölgelerimizin kıyı şeridinde sıkça yetiştirilmektedir. 40 cm’ye kadar boylanabilen biryıllık yarı duyarlı çalımsı bitkidir. Dörtgen kesitli dikine gelişen ve boydan boya kabarık çizgili sürgünleri çoğu çeşitlerinde yeşil renkli olup bitkinin tabanına doğru inildikçe kırmızı tonlar taşır. Oval biçimli koyu yeşil ya da bazı çeşitlerinde koyu morumsu patlıcan renkli, kenarları dişli, keskin ama çok hoş kokulu yaprakları vardır. Yapraklan patlıcan renkli fesleğenlerin sürgünleri de aynı renkte olur. Bitkinin yaz sonuna doğru açan küçük çiçekleri beyaz, pembe veya sarımsı renklidir. Frezyalar ılık bölgelerdeki bahçelerde çok iyi geliştiği gibi, saksı ya da plastik kutular içinde yetiştirilerek çok güzel salon ve balkon bitkisi olurlar. Kesme çiçek olarak da, vazolarda, bulundukları ortamı çok hoş kokutarak uzunca süre dayanabilirler.

Özellikle morumsu renkli fesleğen bitkisi, uygun iklimde ve bahçenin de uygun yerindeki çiçek tarhları ile bordürlerde yetiştirildiğinde pek etkileyici bir görüntüsü olur. Evlerde pencere önü ya da balkonlara konulan saksılarda da güzel durur. Ayrıca hoş kokusu nedeniyle fesleğen, aşçıların vazgeçemeyeceği baharat türlerinden birini oluşturur. dikilmiş olan fener çiçekleri, yaprak ve çiçekleriyle insanı neşelendiren ama biraz da kaba sayılabilecek bir görüntü oluştururlar. Fener çiçeği bitkisi, özellikle geniş bahçelerde yüksek duvar ya da ağaç önlerinde süsleyici etkileriyle güzel durur.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

İlkbaharın müjdecisi sayılan ve en erken açan çiçeklerden olan frezyalar ılık ve sıcak ortamları; bol güneşli ve çok aydınlık yerleri sever. Ilık bölgelerdeki bahçelerde bitek ve kumlu topraklarda iyi gelişir ve makul düzeyde sulanır. Yetiştirilmesi ve bakımı oldukça kolay olan frezyalar tohumuyla ama daha kolayı soğanlarıyla çoğaltılır. Bu soğanlar sonbahar mevsiminde hafif kumlu toprağa 5 cm. derinlikte ekilir. Kış sonlarına doğru, havalar ılıyınca çimlenen bitkinin örtü altında korunması ve biraz boylanınca biriki kez çapalanması gerekir.



FENER ÇİÇEĞİ
(Diğer adlan: Sıçankulağı, Sıçanotu)
Zambakgiller familyasındandır. Anayurdu Tropikal ve Güney Afrika ile Madagaskar adası olan Kniphofia cinsi bitkilerin 70 dolayında doğal ve kültür türü bulunmaktadır. Bunlardan K.’Goldelse’ kültür türünü kitabımızda örnek olarak alıp kısaca Fenerçiçegi adıyla anacağız. 100120 cm. kadar boylanabilen bu tür, rizomlu yarı dayanıklı otsu bir bitkidir. Dipten sürme uzun, sağlam, kılıç ya da şerit biçimli yeşil yaprakları çok süsleyici özellikler taşır. 100 cm’ye kadar uzayan kalınca ve sağlam bir sapın tepesinde parlak kırmızı, turuncu ya da sarı renkli 1520 cm. kadar uzunluktaki gösterişli başaklar halindeki çiçekleri, temmuzağustos aylarında açar. Yan yana gruplar oluşturarak

dikilmiş olan fenerçiçekleri, yaprak ve çiçekleriyle insanı neşelendiren ama biraz da kaba sayılabilecek bir görüntü oluştururlar. Fenerçiçegi bitkisi, özellikle geniş bahçelerde yüksek duvar ya da ağaç önlerinde süsleyici etkileriyle güzel durur.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Fenerçiçegi bol güneşli ya da yarıgölge ama ılık ortamları; organik madde yönünden zengin bitek ve gerçekten etkili derecede süzek (suyu çok iyi akıntılı) toprakları sever. Yetiştirildiği toprak kışın aşırı derecede nemliyse, rizomları (gökgövdeleri) çürür ve ölür. Bitkinin üretimi, kökten ayırma (yani bitkinin kökünden bölünmesi) veya yan sürgünlerinin ayrılıp daldırılmasıyla kesenkes ilkbahar mevsiminde yapılır. Ayrılan bu bitki parçaları toprağa 2025′er cm. aralıklarla dikilir.



FARE KULAĞI
(Diğer adlan: Sıçankulağı, Sıçanotu)
Çuha çiçeğigiller familyasındandır. Anayurdu Avrupa anakarası ile Kuzey Afrika olan fare kulağı bir yıllık dayanıklı otsu bitkidir. Ülkemizde ekin tarlaları ve yol kenarlarında yabanileri yetişen bitki, kimi zaman da süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. 1545 cm. kadar boylanabilen bitkinin yere yatarak uzayan sürgünleri, bu sürgünler üzerinde karşılıklı ve sapsız dizili yeşil yaprakları vardır. Yaprak koltuklarından uzayan sapların ucunda yazın 11,5 cm. genişlikteki çiçekleri turuncu kırmızı renkte açar. Mavi ya da beyaz renklerde çiçek açan fare kulağı bitkileri de görülür. fare kulağı bitkisinin bodur boylu ama daha iri çiçek açan çeşitleri de vardır. Genelde farekulakları çiçeklerini geceleri ve bulutlu

havalarda kapar, parlak güneşi görünce hemen açar. Bitki, kayalık bahçelerin en kuru yerlerinde bile iyi gelişir, pencere önüne konulan plastik kutular ile sarkan sepet saksılarda çok güzel durur. açıklandığı gibi zayıf nitelikli toprağı olan bazı bahçelerde yetiştirilmek üzere yeğlenir. Engerekotu 3045 cm. kadar boylanabilen dayanıklı, üzeri tüylü otsu bitkidir. Yeşil renkli almaşık dizili yaprakları sert yapılıdır. Yaz aylarında uzun süreler mavi, lavanta mavisi, mor, şarabi ya da beyaz renklerde bol bol çiçek açan engerekotu, özellikle deniz kıyısındaki bahçelerde çok iyi gelişir.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

fare kulağı bitkisi bol güneşli ortamları; kum ve kil karışımı hafif topraklan sever. Yetiştirilmesi kolay ve bakımı zahmetsiz olan bir bitkidir. Üretimi tohumlarıyla yapılır. Tohumlar, ya ilkbahardaki son donlardan altı hafta kadar önce kapalı mekanlardaki sıcak yastıklara ekilir. Burada gelişen fideleri, havalar ve toprak ısınınca bahçedeki yerlerine şaşırtılır. Ya da ilkbaharda don tehlikesi kalmadığında tohumları doğrudan doğruya bahçelerdeki yerlerine ekilir. İki durumda da bahçe toprağında dikim veya ekim aralığı 15′er cm. olmalıdır.



ENGEREK OTU

Hodangiller familyasındandır. Anayurdu kesin olarak bilinmeyen ama Akdeniz Havzası, Asor adaları ile Türkiye’de kimi türleri yetişen, bir iki ya da çok yıllık çalımsı bitki olan engerekotlarının süs bitkisi olarak yetişen bir türü de vardır. Kitabımızda kısaca Engerekotu diye adlandıracağımız bu E.plantagineum türünün anayurdu Akdeniz Havzası’dır. Echiutn sözcüğü Eski Yunanca da Engerek anlamına gelir. Bu adın, bitkinin yılan başlarına benzeyen tohumlarından ya da yılan çenesine benzeyen düzensiz biçimli çiçeklerinden ötürü verildiği öne sürülmektedir. Adı pek çok bahçe severe sempatik gelmese de, üretimi ile bakımı kolay ve güzel bir bitki olan engerekotu, aşağıda

açıklandığı gibi zayıf nitelikli toprağı olan bazı bahçelerde yetiştirilmek üzere yeğlenir. Engerekotu 3045 cm. kadar boylanabilen dayanıklı, üzeri tüylü otsu bitkidir. Yeşil renkli almaşık dizili yaprakları sert yapılıdır. Yaz aylarında uzun süreler mavi, lavanta mavisi, mor, şarabi ya da beyaz renklerde bol bol çiçek açan engerekotu, özellikle deniz kıyısındaki bahçelerde çok iyi gelişir.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

Engerekotu, bol güneşli ortamları ve zayıf tipteki toprakları sever. Yetiştirildiği toprak bitekse, bitki çiçek açmayı bir tarafa bırakıp seyrekçe çiçek açarak bol bol yaprak üretmeye kotulur. Bitki tohumlarıyla üretilir. Tohumlan ilkbaharın başında kapalı mekanlardaki kutulara ekilir ve gelişen fideleri havalar ve toprak ısındığında bahçedeki yerlerine şaşırtılarak 3045′şer cm. aralıklarla dikilir. Ya da bitkinin tohumlan, ilkbaharda havalar ve toprak ısındığında doğrudan doğruya bahçelerdeki, fazla özen gösterilmeden biraz kazılıp tırmıkla düzenlenmiş yerlerine aynı aralıklarla ekilir. Burada gelişen fideler üç ay içinde ufak tefek çalmışı bitki durumuna gelir ve çiçek açmaya başlar.



Doronikum

Bileşikgiller familyasındandır. Anayurdu Akdeniz Havzası olan Doronicum cinsi bitkilerin bazı doğal ve kültür türleri vardır. Kitabımıza, son yıllarda üretilen ve çok hoş bir bitki olan D.orientale ‘Goldcut’ kültür türünü örnek olarak alıyor ve kısaca doronikum diye adlandırıyoruz. 60 cm. kadar boylanabilen doronikum, çok yıllık, dayanıklı, soğanlı otsu bitkidir. Bitkinin dikine uzayan sağlam sürgünleri üzerinde birkaç dalı da yer alır. Sürgün ve dallarının üzerinde almaşık dizili, yeşil renkli kaba dokulu ve yürek biçimli yaprakları bitkinin çiçeklenme dönemi bittikten sonra uzun süre canlı kalır ve pek dekoratif durur. doronikum bitkisinin nisandan mayıs ayına kadar açan, papatya biçimli ama

8 cm. kadar genişlikteki bileşik çiçeklerinde düz yüzeyli ve sarı turuncu renkli dilsi çiçekleri, iki ve hatta üç sıra üst üste dizili katmerli gibidir. Bu da yalın papatyanın ötesinde, çiçeğe bir tür soyluluk kazandırır. Dilsi çiçeklerinin ortasındaki çok sayıdaki tüpsü çiçekleri ise, hafif kabarıklık oluşturacak biçimde dizilmişlerdir. doronikum bitkisi, çiçek tarhlarında ilginç çiçek ve yapraklarıyla çok güzel durduğu gibi, makbul kesme çiçeklerden de sayılır.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ

doronikum bitkisi bol güneşli ya da yarıgölge ortamları; organik madde yönünden zengin bitek, kum ve kil karışımı nemli toprakları sever. Yazın çok sıcak ve kurak havalarda sararıp solan ve kuruyan bitkinin yeri plastik etiketle işaretlenmelidir. Çünkü, üretimi şubattan mayıs ayına kadar ekilen soğanlarıyla yapılan bitki, ertesi yıl da aynı toprakta kalan soğanlarının sürmesiyle gelişecektir. Ancak, üç yılda bir kez, toprağında iyice kalabalıklaşıp sıklaşmış soğanları yaz sonunda sökülüp 30′ar cm. aralıklarla yeniden dikilerek bitki hem çoğaltılmış hem de canlılığı artırılmış olur.

Devamı Var
16.SAYFA

sağol

Görevimiz

saol