Çiçek Türleri 3

STATİS
(Diğer adı: Deniz lavantası)
Kurşunotugiller familyasındandır. Anayurdu kesin olarak bilinmemekte, ancak ılıman iklim bölgelerinin deniz kıyılarında sıkça yetişmektedir. Aslında 120 dolayında türü bulunan Statice cinsi bitkilerden, biz burada süs bitkisi olarak en çok yetiştirilen S.sinuata türünü ele alacak ve bitkiyi kısaca Statis diye anacağız. 4550 cm. kadar boylanabilen statis biryıllık otsu bitkidir. Toprak üzerinde rozet oluşturan dipten sürme yeşil yapraklan; tazeyken bile kurutulmuş gibi görünen; yazın sürekli mavi, mor, sarı, turuncu, beyaz ve kırmızı renklerde açan çok süslü ve gösterişli çiçekleri vardır. Bu çiçekler haftalar boyunca bozulmadan çiçek tarhlarını süslediği gibi kesme çiçek

olarak da kullanılabilir. Ayrıca, demet haline getirilerek gölge ve havadar bir yerde başaşağı edilip asılarak özenle kurutulduğunda kışın vazolara konur ve çiçek düzenlemelerinde de kullanılabilir. Statis, özellikle deniz kıyısında bulunan bahçeler için yetiştirilmesi çok uygun olan bitki türlerinden biridir.
İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Statis deniz kıyısında bol güneşli ortamları; kuru ve süzek (suyu iyi akıntılı) toprakları sever. Makul düzeyde sulanır. Üretimi tohumlarıyla yapılır. Bitkinin tohumları, genellikle kurumuş statis bitkisiyle birlikte satılmaktadır. Tohumlar bitkiden ayrılıp yanına yatırılarak denize yakın bahçelerdeki yerlerine doğrudan doğruya ve 2530′ar cm. aralıklarla ekilir. Bu durumda çimlenen bitki gelişerek yaz ortalarında çiçek açmaya başlar. Bitkinin daha erken çiçeklenmesi istenirse tohumlan ilkbahar başlarında kapalı mekanlardaki kutulara ekilip çimlendirilerek fideleri elde edilir. Bu fideler, don tehlikesi geçtikten sonra bahçelerde ayrılmış yerlerine yukarıda belirtilen aralıklar verilerek şaşırtılır.



SKABİYOSA
(Diğer adı: Uyuzotu)
Tarakotugiller familyasındandır. Dünyanın çeşitli bölgeleri ile ülkemizde doğal olarak yetişen, bilimsel adındaki Scabiosa sözcüğü ‘uyuzotu’ anlamına gelen ve bazı türleri gerçekten uyuz hastalığının iyileştirilmesinde kullanılan bu cinsteki bitkilerin 100 kadar türü bulunmaktadır. Bunlardan anayurdu Akdeniz Havzası olan ve süs bitkisi olarak yeğlenen S.atropurpurea türünü kitabımıza örnek olarak alıyor ve kısaca Skabiyosa diye adlandırıyoruz. 50-100 cm. kadar boylanabilen skabiyosa, biryıllık dayanıklı otsu bitkidir. Kenarları derin dişli ve koyu yeşil renkli uzunca yaprakları vardır. Yaz başından sonbaharın ortalarına kadar açan 7,5 cm. kadar genişlikteki

hoş kokulu çiçekleri kubbe biçimli olup çok sayıdaki erkek organı gümüşi renkleriyle taçyapraklarının arasından görünerek bazı ülkelerde bitkinin ‘iğneyastığı’ diye adlandırılmasına neden olur. Bitkinin çiçekleri kırmızı, lavanta mavisi, mavi, somon, mercan, gül ya da kestane rengindedir. Böyle çeşitli renk tonlarında ve hoş kokulu olan uzun saplı çiçekleri, uzun süre dayanan çiçek buketlerine yeğlenerek konulur. Skabiyosa bitkisi, bahçelerdeki çiçek tarhlarında öteki çiçeklerle ya da kendi başına grup halinde yetiştirildiğinde çok güzel durur.
İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Skabiyosa bitkisi bol güneşli ortamları; organik madde yönünden zengin bitek ve süzek (suyu iyi akıntılı), kireçli bahçe topraklarını sever. Bitkinin üretimi tohumlarıyla yapılır. Tohumlar ilkbaharda beklenen son donlardan sonra, havalar ve toprak ısındığında doğrudan doğruya bahçedeki yerlerine 30′ar cm. aralıkla ekilir. İki hafta içinde çimlenen bitki, tohumlarının ekiminden üç ay kadar sonra çiçek açmaya başlar. Skabiyosa bitkinin solan çiçeklerinin geciktirilmeden kesilmesi çiçek açma dönemini uzattığı gibi, bitkinin yeni çiçekler açmasını da teşvik eder.



SİNERELYA
Bileşikgiller familyasındandır. Anayurdu Kanarya adaları olan duyarlı biryıllık otsu bitkidir. Evlerde 30 cm. kadar boylanabilirken uygun koşullarda bahçelerde özenle bakıldığında boyu 40 cm’ye kadar yükselebilir. Derin girintili çıkıntılı parlak yeşil yaprakları, bu yaprakların üstüne kadar yükselen sapların ucunda ve salkımlar halinde yaz mevsiminde açan papatyaya benzeyen, çok renkli gösterişli çiçekleri vardır. Bitkinin bu bileşik çiçekleri 45 cm. genişlikte ve ortadaki tüpsü çiçekleri sarı; çevredeki dilsi çiçekleri ise kızıl, şarabi, beyaz, mor ile leylak renginde olur. Sinerelya bitkisinde, sayılan bu renklerin ikisini bir arada taşıyarak açan çiçekler de görülebilir. Sinerelyalar gölgeli verandaların önüne konulan saksılara pek yakışır.

İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Sinerelya bitkisi, güneşli ve aydınlık ortamları sever. Ancak, çabuk bozulacağı için kesinlikle üzerine doğrudan gelen güneş ışığı karşısında bırakılmamalı, yarıgölge ve gölge ortamlarda bulundurulmalıdır. Serin ortamları da seven bu duyarlı bitki, 8 derecenin altındaki sıcaklıklara da dayanamaz. Sinerelya bitkisi, organik madde yönünden zengin olan toprakları yeğler ve sık sık sulanmayı ister. Tohumuyla kolayca üretilebilir. Bu amaçla tohumları ilkbahar başında kapalı mekanlardaki sıcak yastıklara ekilir. Kısa sürede çimlenen bitkinin gelişen fideleri, havalar ve toprak ısındığında kendileri için hazırlanan uygun yerlerine şaşırtılarak 2025′er cm. aralıklarla dikilir.



Buhurumeryem, Tavşankulağı)
Çuhaçiçeğigiller familyasındandır. Anayurdu Ortadoğu ve özellikle Suriye olan çokyıllık yumrulu bitkilerdir. 15 dolayında doğal türü ve bunlardan elde edilmiş kültür türleri vardır. 2530 cm’ye kadar boylanabilen siklamenlerin kalp biçiminde koyu yeşil renkli, üzeri mermerlerdeki gibi beyaz ya da gümüşi renkli ve biçimli çizgilerle kaplı gösterişli yaprakları vardır. Bu yaprakların arasından uzayan sapların ucunda eylülekim aylarından başlayıp ilkbahar başlarına kadar açan hoş kokulu çiçekleri beyaz, açık pembe, kızıl ya da mor renklerde olur. Siklamenlerde her sapın ucunda bir çiçek açar ve bu çiçeklerin taçyaprakları dik dururlar. Çiçek sapları, çiçeklenmeden önce ve sonra kıvrılarak

sarmal şekle girer, özellikle kayalık bahçelerde ve ağaç altlarında yetiştirilmeye çok uygun kış çiçeği olan siklamenler evlerde saksılarda da yetiştirilebilirse de kapalı mekânlarda bakımı biraz güçtür. Bakımı güç olduğundan bozulan siklamene biryıllık işlemi uygulanır ve bitki elden çıkarılır.
İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Güneşi az seven siklamenler yarıgölge, serin ve havadar ortamlarda çok iyi gelişir. Siklamenler kışın 10-15 dereceye kadar dayanabilir. Asit karakterli ve kireçli toprakları sever; kumlu ve yaprak çürüntülü yerleri yeğler. Çiçek açtığı sürece siklamenler bol su ister. Bu nedenle kışın yağış olmaması nedeniyle sulanması gerekirse yapraklarına su sıçratılmamalıdır. Siklamenlerin üretimi tohumlarıyla ya da daha kolayı yumrularıyla yapılır. Sonbaharda bahçelerde bir kış önceden kalan yumrular sökülmcli, bitkiye uygun yerlere 15-30′ar cm. aralıklarla ekilmelidir.



SIĞIRDİLİ
(Diğer adı: Boyacı papatyası)
Hodangiller familyasındandır. Anayurdu Güney Afrika olan Anchusa cinsi bitkilerin doğada yetişen birçok türü vardır. Bunlardan süs bitkisi olarak yetiştirilen A.capensis türünü kitabımıza alıyor ve bitkiyi kısaca Sığırdili olarak adlandırıyoruz. Gök mavisi renginde irice çiçekleri olan bu bitkinin çiçekleri, unutmabenilerin minik çiçeklerini andırır. Ama, sığırdili 30 cm’den 1,5 m’ye kadar boylanabilen iki ya da çokyıllık yüksek boylu dayanıklı otsu bir bitkidir. Seyrek olarak pembe ya da sarımtırak beyaz renkte çiçek açan sığırdilleri de görülür. Bitkinin almaşık dizili iri, kaba yapılı, tüylü yeşil yaprakları, gene tüylü sürgünleri ve çiçek saplarının üzerinde

yer alır. Sığırdili bitkisi, çiçek bahçelerindeki tarhlarda ve bordürlerde güzel durur. Ancak, uzun saplarının ucunda salkımlar halinde ilkbaharın ortasından başlayıp yaz boyunca açan güzel renkli çiçekleri, uzun saplarının böyle kaba tüylü oluşu nedeniyle kesme çiçek olarak makbul sayılmaz.
İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Sığırdili bitkisi, güneşli ya da hafif gölge ortamları; süzek (suyu iyi akıntılı), organik madde yönünden zengin bitek ve derin toprakları sever. Bu koşullara uygun yerlerde çok iyi gelişir. Bitkinin tohumuyla yapılan üretiminde, tohumlar doğrudan doğruya bahçedeki yerlerine ilkbaharda don tehlikesi geçtikten sonra havalar ve toprak iyice ısındığında 60′ar cm. aralıklarla ekilir. Bitki, üç yılda bir kökünden bölünerek çoğaltılabilir. Stğırdilinin solan çiçekleri gecikilmeden kesilip çıkarılırsa bitkinin daha bol çiçek açması sağlanacağı gibi, ayrıca tohum dökerek çevresinde istenmeyen sığırdili bitkileri yetişmesi de önlenmiş olur. Çok sert geçen kışlarda, bitkinin üzerine kuru ot ya da hepyeşil çalı veya ağaçların yapraklan örtülüp malçlama yapılırsa sığırdillerinin donması önlenmiş olur.



SARI PAPATYA
(Diğer adı: Boyacı papatyası)
Bileşikgiller familyasındandır. Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’da Anthemis cinsi bitkilerin 70 dolayında türü yetişmektedir. Bunlardan anayurdu Kuzey Avrupa olan A. tinctoria türünü kitabımıza örnek olarak alıyor ve bitkiyi kısaca Sarı Papatya diye adlandırıyoruz. 4575 cm. kadar boylanabilen sarı papatya, çokyıllık dayanıklı otsu bitkidir. Dikine uzayan sürgünlerinin üzerinde yer alan çok parçalı, kenarları oya gibi ince dişli, yeşil renkli ve hoş kokulu, eğreltiotlarına benzeyen yaprakları yer alır. Haziranda başlayıp ilk donlara kadar bol bol açan bileşik çiçekleri 5 cm. kadar genişlikte olabilir. Bu bileşik çiçeklerin çevredeki dilsi çiçekleri, limoni sarıdan

portakal rengine kadar sarının çeşitli tonlarında; ortadaki tüpsü çiçekleri aynı renkte ama dilsi çiçeklerden biraz koyu tonda olur. Sarı papatya bitkisi çiçek bahçelerinde bordürlerde çok güzel durur. Ayrıca, uzun süre dayandığından makbul kesme çiçeklerden sayılır. Çiçek düzenlemeleri ve el buketlerinde yeğlenerek kullanılır.
İSTEKLERİ VE ÜRETİMİ
Sarı papatya bitkisi bol güneşli ortamları sever; ama hafif gölgelik yerlerde de iyi gelişir. Toprak konusunda fazla seçici değildir. Herhangi sıradan bahçe toprağında başarıyla yetiştirilebilir. Ancak, bitki için ideali, kum ile kil karışımı bitek topraklardır. Başlangıçta tohumuyla üretilir. Ertesi yaz çiçek açması için bitkinin tohumları doğrudan doğruya bahçedeki yerlerine yaz sonuna doğru ekilir. Sarı papatya, çokyıllık bitki olmasına karşın, yıllar geçtikçe gücünü yitirip daha az çiçek açtığından, 23 yılda bir kökünden bölünüp dikilerek hem çoğaltılmış olur hem de elde edilecek yeni bitkilere canlılık kazandırılır. Sarı papatyalar kendi döktükleri tohumlarla bulundukları yerde çoğalırlar. Sayısı çok artan bitkiler, sökülüp başka yere dikilerek de çoğaltılabilir. Üretimi ve bakımı çok kolay olan sarı papatyalar için biryazar, “Tembel bahçeseverler için ideal bitkilerdir…” demektedir.

Devamı Var
3.SAYFA

saol

sağol

Görevimiz